Stare Miasto - o dzielnicy
Rozpościerająca się w cieniu najstarszej świątyni w Częstochowie, dzielnica Stare Miasto to Stara Częstochowa, samodzielne miasto z ratuszem, wagą miejską, studnią i kramami, gdzie obecnie mieszają się karty historii z frytkami.
Historia Starej Częstochowy sięga średniowiecza, wapienne mury broniły mieszkańców. Obrys miasta to ulice Warszawska i Krakowska, od drugiej strony granicą była rzeka Warta, a boki owalu to ulica Spadek i Przesmyk.
Tuż za kościołem św. Zygmunta najstarszym zabytkiem naszego miasta, można zobaczyć kamienicę pochodzącą z XVI w., w której mieścił się zajazd, obecnie to ulica Mirowska 4, kiedyś Rynek 1. Pozostałe kamienice to już schyłek XVIII wieku i wiek XIX, choć ich fundamenty są znacznie starsze. To właśnie na Starym Rynku dzięki pracom archeologicznym odkryto ratusz, wagę miejską, studnię i kramy, niestety środki finansowe nie pozwoliły na kontynuację prac, a szkoda, bo podziemia te kryją niejedną tajemnicę. Na rogu ulic Nadrzecznej i Jaskrowskiej odkryto kościół św. Barbary spalony przez Austriaków w 1809 roku, a pochodzący prawdopodobnie z tego samego okresu co kościół św. Zygmunta. Obecnie można obejrzeć fragment muru, a także obrys świątyni.
Późniejsze lata to rozwój przemysłu, zakłady włókiennicze, papiernia, zapałczarnia, w której dziś mieści się Muzeum Produkcji Zapałek, browar pochodzący z XIX wieku z wieżą ciśnień. Wśród zabytkowych kamienic wyróżnia się kamienica znajdująca się na rogu ulic Katedralnej i Ogrodowej naprzeciwko archikatedry, wybudowana w 1928 roku przez Amerykanów, dla pracowników budujących sieć wodno-kanalizacyjną. Spacerując po Starym Mieście można znaleźć wiele historycznych miejsc między innymi: przy ul. Krakowskiej 80 willę pierwszego właściciela Fabryki włókienniczej – pałacyk Jeana Mottego, przy ulicy Mokrej, natkniemy się na parę budynków wybudowanych przed 1914 rokiem dla pracowników fabryki. Przechodząc ulicą Strażacką zobaczymy kolejną willę – Pałacyk Brassów, zbudowany w 1897 roku. Na ulicy Krakowskiej natkniemy się na katedrę zbudowaną w latach 1901-1927, której strzeliste mury dumnie górują nad dzielnicą. Przy ulicy Piłsudskiego, która w czasach budowy dworca kolei Warszawsko - Wiedeńskiej nazywała się Dojazd, mieści się hotel Polonia, który w 1920 roku był nieformalną siedzibą emigracyjnych władz Ukrainy. Niestety sam dworzec, który był perełką architektoniczną został zburzony, już w czasach współczesnych. Idąc dalej w stronę ulicy Piotrkowskiej, znajduje się Konduktorownia obecnie siedziba Regionalnego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Częstochowie.
Karty historii na Starym Mieście to również dzieje ludności żydowskiej, licznie zamieszkującej Starą Częstochowę od XIX wieku. Mieli tu swoją szkołę religijną, szkołę rzemiosł, a także dwie Synagogi przy ulicy Mirowskiej i Aleksandryjskiej (obecnie Wilsona). Niemcy podczas II wojny światowej zniszczyli wszystkie te zabudowania. Tutaj też okupanci zorganizowali getto przy ulicy Nadrzecznej oraz na terenie obecnego Placu Bohaterów Getta, gdzie na jednym z bloków jest umieszczona pamiątkowa tablica. To stąd wywożono Żydów przy likwidacji getta do Treblinki, z dworca „Częstochowa Warta”, miejsce to zostało uwiecznione pomnikiem znajdującym się przy ulicy Strażackiej w pobliżu rzeki Warty. Na terenie Starego Miasta znajdują się dwa cmentarze żydowskie, jeden na ulicy Kawiej, a drugi właśnie nad rzeką Wartą w pobliżu dworca Częstochowa Warta, po drugiej stronie rzeki.
Na fundamentach Synagogi, zbudowano w latach 1955 – 1965 Filharmonię Częstochowską, która służy mieszkańcom do dziś. Na jej terenie w 2015 roku odsłonięto pomnik Louisa Armstronga balansującą rzeźbę autorstwa Jerzego Kędziory.
Historia Starego Miasta ściśle łączy się z historią Częstochowskiego Teatru. Na ulicy Strażackiej 8 (obecnie to ulica Katedralna 13), Częstochowianin Jan Otrembski kompletuje zespół aktorów, na pokrycie kosztów przeznacza wszystkie swoje oszczędności. 15 marca 1927 roku odbyło się uroczyste otwarcie stałego teatru miejskiego Rozmaitości sztuką Śluby panieńskie Aleksandra Fredry. Teatr funkcjonował na Katedralnej do sierpnia 1930 roku.
Obecnie dzielnica Stare Miasto to urocze miejsce, bulwary nad rzeka Wartą, zachęcają do rowerowych i pieszych wycieczek, stare kamienice i zabytki do zwiedzania, na pyszne frytki zaprasza słynna Aleja Frytkowa (ul. Piłsudskiego) , która doczekała się utworu „Świat jest pełen filozofów” w wykonaniu polskiego rapera Łona wraz z Webberem, śpiewał też o niej zespół Nefre, a także „występowała” w teledysku ”Kto wie”, jako główny motyw. Jak będziemy zmęczeni już spacerowaniem, to zawsze można przysiąść w miłym lokalu przy ulicy Mielczarskiego „Alternatywa 21”, bądź w innej kawiarence.