Piętnasta rocznica wstąpienia Polski do Unii Europejskiej

• 
• 

Krótka historia UE

Jednym z założycieli wspólnoty był Robert Schuman. Ogłosił on tzw. deklarację Schumana, której ideą było utworzenie organizacji europejskiej, co miało być niezbędne do utrzymania pokojowych stosunków pomiędzy europejskimi państwami. Na początku, poprzez podpisanie 18 kwietnia 1951 r. traktatu paryskiego, powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali, którą tworzyło sześć państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy. Jej celem było zapobieżenie wojnie gospodarczej poprzez ustanowienie wspólnej puli produkcji węgla i stali. Następnie w 1957 r. po podpisaniu tzw. traktatów rzymskich, przekształcona została w Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG). Przez następne dziesięciolecia do EWG przyłączały się sukcesywnie inne państwa europejskie:

• w 1973 r. Wielka Brytania, Dania i Irlandia,
• w  1981 r. Grecja,
• w 1988 r. Hiszpania i Portugalia,
• w 1990 r. po połączeniu Niemiec włączone zostało terytorium dawnego NRD,

Dopiero później EWG została przekształcona w Unię Europejską (UE), na podstawie podpisanego w dniu 1 listopada 1992 r. Traktatu O Unii Europejskiej. W  1995 r. do UE przystąpiły Austria, Szwecja i Finlandia.

W roku 2004 do Unii przystąpiło (wraz z Polską) 10 krajów, które kandydowały do akcesji od 2003 r. Są to: Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Malta, Cypr. Było to największe w historii rozszerzenie UE. Potem w odstępach kilkuletnich do UE przyłączyły się także Bułgaria, Rumunia i Chorwacja. Obecnie Unię Europejską tworzy 28 państw.

Ponadto w chwili obecnej do UE kandydują Albania, Czarnogóra, Macedonia Północna, Serbia i Turcja, a do miana kandydata aspirują Bośnia i Hercegowina oraz Kosowo.

Ostatnio tematem nr jeden w UE jest sprawa wyjścia Wielkiej Brytanii. Jak się zakończy czas pokaże. Trzeba przypomnieć, że do jedynego dotychczas przypadku opuszczenia Wspólnoty doszło w 1985 r. przez Grenlandię, stanowiącą autonomiczną część Danii.

Wspólne atrybuty

Liczba mieszkańców całej Unii Europejskiej wynosi 508 mln, zajmujemy razem pod tym względem trzecie miejsce na świecie po Chinach i Indiach. Powierzchnia UE wynosi ponad 4 mln km2.

Hymn i flaga. Hymnem jest fragment IX Symfonii Ludwiga van Beethovena do tekstu Fryderyka Schillera „Oda do radości”. Flagą jest 12 złotych gwiazd ułożonych koliście na błękitnym tle. Ich ilość nie zależy od ilości państw członkowskich. Obrazuje ideę UE: „zjednoczeni w różnorodności”.

Strefa euro -  obejmuje 19 krajów UE, które przyjęły wspólną walutę czyli euro (Euro). Ponadto walutę tę przyjęły Watykan, Monako, San Marino i Andora, (choć nie należą do UE) oraz nowopowstałe państwa, jeszcze nie należące do UE (choć aspirują) Czarnogóra i Kosowo.

Pozostałe 9 państw UE: Węgry, Wielka Brytania, Czechy, Dania, Szwecja, Chorwacja, Rumunia, Bułgaria i oczywiście Polska, posługuje się swoją dotychczasową walutą,

Stefa Schengen – obejmuje kraje Europy, gdzie na podstawie układu z Schengen zostały zniesione kontrole graniczne i obowiązują przepisy o współpracy pomiędzy służbami policyjnymi tych państw, o ochronie granic, ochronie danych osobowych i funkcjonowaniu Systemu Informacyjnego Schengen. Obecnie strefa obejmuje 26 państw: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta,  Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry i Włochy. Nie trzeba okazywać na tych granicach paszportów ani dowodów osobistych, jeśli jest się mieszkańcem UE, ale lepiej mieć je ze sobą.

Poza strefą Schengen obecnie znajdują się Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Irlandia, Rumunia i Wielka Brytania.

Unia celna – zniesione zostały cła i kontyngenty ilościowe w wymianie handlowej między państwami członkowskimi oraz zastosowano wspólną taryfę celną dla produktów sprowadzanych spoza UE. Do strefy tej dopuszczone są też państwa, które nie są członkami UE tj. Andora, San Marino i Turcja.

Jakie korzyści uzyskała Polska z przynależności w UE?

Wejście Polski do Unii Europejskiej poprzedzone zostało powszechnym referendum, które przeprowadzono w dniach 7,8 czerwca 2003 r. i w którym Polacy mieli odpowiedzieć na pytanie „Czy wyraża Pan/Pani zgodę na przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej?”. Frekwencja osiągnęła wtedy prawie 59%, w tym 77,45 % głosujących Polaków odpowiedziało „tak”.

Po podsumowaniu wszystkich sald rocznych w rozliczeniach z UE, podanych na stronie Ministerstwa Finansów za lata 2004 - 2018, okazuje się, że bilans jest dodatni dla Polski i wynosi przeszło 107 miliardów Euro. Największe sumy z tej kwoty przeznaczone zostały na realizację projektów w ramach polityki spójności, gdzie różne fundusze strukturalne pozwoliły realizować m.in. inwestycje drogowe. Drugim ważnym celem tych środków była polityka rolna, m.in. dopłaty dla rolników czy program rozwoju obszarów wiejskich. Znamy też różne inne zrealizowane projekty, gdzie w grę wchodziły środki unijne, z zakresu kultury, ochrony środowiska, rewitalizacji centrów miast czy zabytków (w tym także obiektów kultu religijnego). Każdy z nas może wskazać jakiś przykład ze swojej okolicy.

Przynależność do UE to nie tylko pozyskane środki z funduszy unijnych, to także otwarcie na całą Europę, możliwość swobodnego podróżowania, wyboru miejsca pracy i życia,  poznawania kultury sąsiadujących narodów europejskich. Także udział Polaków we władzach i strukturach UE. Można tu przytoczyć kilka znanych nazwisk, jak Jerzy Buzek, Donald Tusk czy Danuta Hibner i wielu, wielu innych Polaków, którzy są europosłami i udzielają się w pracy unijnych instytucji.

Już niedługo 25 maja w Polsce odbędą się następne wybory do Parlamentu Europejskiego. Jest to ważny moment do zastanowienia i dokonania właściwego wyboru.

Przydatne linki, gdzie można więcej przeczytać na temat interesujących nas szczegółów o UE:

• Polska w Unii Europejskiej (Wikipedia)
• Unia Europejska (Wikipedia)
• Oficjalny portal UE
• Portal Parlament Europejski